Dit procesgebied beschrijft het proces voorafgaand aan de daadwerkelijke aanvraag en uitvoering van het examen. De student wordt geïnformeerd over examenplan en de wijze van afsluiting van de opleiding. Mogelijk is de student al in het bezit van bewijzen van zijn kennis en kunde, behaald binnen of buiten de school, die meegewogen kunnen worden in het diplomabesluit. Wellicht kan hij op basis daarvan ook vrijstelling aanvragen voor (een deel van de) examinering.
Het beoordelen van de bewijsstukken leidt ofwel tot examendeelname ofwel tot meenemen van het bewijs in de beoordeling van het volledige examen, dat leidt tot voordracht voor diplomering. Resultaat van dit procesgebied is dan ook een goed voorbereide student, die met vertrouwen (in zichzelf en in zijn begeleiders vanuit de school en de praktijk) het procesgebied Examineren kan ingaan. Input voor dit procesgebied zijn de kaders uit het procesgebied Kaders stellen.
In het mbo is in 2021, onder invloed van onderwijsvernieuwingen en ervaringen opgedaan tijdens de corona-periode, een beweging in gang gezet waarbij onderzocht wordt hoe op een andere wijze het diplomabesluit verantwoord kan worden. Vaak gaat het om de vraag op welke wijze verantwoord tot een diplomabesluit kan worden gekomen op basis van anderssoortige bewijzen dan de traditionele exameninstrumenten. Bijvoorbeeld bewijzen van buiten het onderwijs of bewijzen die verkregen zijn in het leerproces van de student. Het lerend netwerk 'Anders Verantwoorden van het Diplomabesluit' leert en experimenteert met elkaar met betrekking tot dit anders verantwoorden. De opbrengsten ervan worden gedeeld op deze pagina. Te zijner tijd zullen opgeleverde handreikingen en tools deel gaan uitmaken van dit procesgebied.